Σάββατο 15 Ιανουαρίου 2011

James Ivory, σκηνοθέτης



Αν και Αμερικανός ο Ivory έχει ταυτιστεί –κυρίως εξαιτίας του περιεχομένου και του ύφους των ταινιών του- την Αγγλία. Η ίδια επωνυμία της εταιρείας Merchant - Ivory υποβοηθούμενη από την  επιτυχημένη κινηματογραφική μεταφορά των έργων του E.M.Forster μας οδηγεί συνειρμικά στην Εδουρδινή Αγγλία, με τους ξεπεσμένους αριστοκράτες, τα σκληρά πρόσωπα, τις περιορισμένες σε κορσέδες –και όχι μόνο-γυναίκες και τις καταπιεσμένες επιθυμίες στο όνομα μιας παρηκμασμένης ηθικής τάξης και με τον ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο γύρω τους. Ωστόσο, o Ivory αναγνωρίζεται από τα πρώτα χρόνια της δουλειάς του, για την πολυπολιτισμικότητα και διαπολιτισμικότητα των πρώιμων έργων του, αλλά και για την ικανότητά του να δημιουργεί φιλμ υψηλής ποιότητας με σχετικά μικρό προϋπολογισμό (αυτό εν μέρει οφείλεται στον Merchant ο οποίος μαγείρευε και διέτρεφε cast και τεχνικούς στο χώρο των γυρισμάτων). 

Ο James Francis Ivory γεννήθηκε στην Καλιφόρνια και μεγάλωσε στο Όρεγκον των ΗΠΑ. Σπούδασε αρχιτεκτονική και καλές τέχνες. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του το 1953 σκηνοθέτησε μια ταινία μικρού μήκους «Four in the Morning».  Η επόμενη δουλειά του ήταν το “Venice : Theme and Variations” ένα μισάωρο ντοκιμαντέρ το οποίο έγραψε, σκηνοθέτησε και ανέλαβε την παραγωγή και το οποίο υπέβαλλε ως διπλωματική εργασία το 1957. Οι New York Times το κατέταξαν στα 10 καλύτερα μη θεατρικά φιλμ εκείνη της χρονιάς. Ένα μεγάλο ταλέντο έκανε τα πρώτα του βήματα λοιπόν. 
Στο δεύτερο φιλμ του Ivory «The Sword and the Flute», το οποίο είναι στηριγμένο σε μια ινδική μινιατούρα, είναι εμφανής μια συμπάθεια προς την Ινδία. Χάρη στην επιτυχία αυτού του φιλμ κέρδισε μια υποτροφία από την Ασιατική Εταιρεία της Νέας Υόρκης για να κινηματογραφήσει το “The Delhi Way”, ένα φιλμ για την ινδική πόλη. 



Το 1961 συναντιέται με τον Ismail Merchant, μάλιστα καθ’ οδόν για τις Κάννες όπου ο Merchant θα παρουσίαζε την ταινία του «The Creation of Woman», την πρώτη του ταινία η οποία είχε προταθεί και για όσκαρ εκείνη τη χρονιά. Αποφασίζουν να  συνεργαστούν και δημιουργούν την εταιρεία Merchant Ivory Productions. Η πρώτη τους δουλειά ήταν το «The Householder» βασισμένο σε ένα μυθιστόρημα της Ruth Prawer Jhabvala, η οποία έγραψε και το σενάριο που αναφερόταν σε ένα ζευγάρι νεαρών Ινδών που εμπλέκονται σε έναν κανονισμένο αρραβώνα. Το φιλμ γυρίστηκε σε άσπρο-μαύρο με  εικονολήπτη τον Subrata Mitra, εικονολήπτη του Satyajit Ray, από τον οποίο επηρεάστηκε ο Ivory και ο οποίος έκανε το μοντάζ και τη μουσική επιμέλεια του φιλμ . 

Merchant Ivory Productions
Έως το θάνατο του Merchant το 2005 η εταιρεία γύρισε 17 κινηματογραφικές ταινίες μεταξύ των οποίων το κλασσικό “Shakespeare Wallah”, “The Europeans”, “The Bostonians; Heat and Dust” (από έργα του Henry James), «A Room with a View”(από έργο της Ruth Prawer Jhabvala) και “Maurice” (από έργο του E.M Forster) και άλλες πολλές από τις οποίες κέρδισαν βραβεία Οσκαρ. Κάποτε ο Ismail Merchant είχε σχολιάσει για τη συνεργασία τους: «Είναι ένα περίεργο πάντρεμα αυτό που έχουμε στην Merchant Ivory ... Εγώ είμαι Μουσουλμάνος Ινδός, Η Ruth Εβραία Γερμανίδα, και ο Jim είναι Προτεστάντης Αμερικανός. Κάποιος κάποτε μας περιέγραψε σαν τρικέφαλος θεό. Ίσως θα έπρεπε να μας αποκαλούν τρικέφαλο τέρας.»
Ο Merchant υπήρξε επίσης και σύντροφος στη ζωή με τον Ivory. Η επαγγελματική τους συνεργασία και η προσωπική τους σχέση διήρκεσε από τις αρχές του 1960 έως το 2005. Αποτελεί μια από τις πιο δημιουργικές και αρμονικές και μακροχρόνιες επαγγελματικές συνεργασίες στο χώρο του κινηματογράφου. 

Φιλμογραφία
* Four in the Morning, 1953, (Short)
* Venice :  Theme and Variations, 1957, (Short)
* The Sword and the Flute, 1959, (Short)
* The Householder, 1963, starring Shashi Kapoor 
* The Delhi Way, 1964, (Documentary) narrated by Leo Genn
* Shakespeare Wallah, 1965, starring Felicity Kendal, Shashi Kapoor  
* The Guru, 1969, starring  Utpal Dutt, Michael York, Rita Tushingham
* Bombay Talkie, 1970, starring  Shashi Kapoor, Jennifer Kendal, Zia Mohyeddin
* Adventures of a Brown Man in Search of Civilization, 1972, (TV Documentary)
* Savages, 1972, starring  Lewis J. Stadlen, Anne Francine, Thayer David, Sam Waterston, Asha Puthli
* Autobiography of a Princess, 1975, starring James Mason, Madhur Jaffrey, Keith Varnier
* The Wild Party, 1975, starring James Coco, Raquel Welch (Queenie), Perry King (Dale Sword),
* Hullabaloo Over Georgie and Bonnie's Pictures, 1976, starring Peggy Ashcroft, Larry Pine, Saeed Jaffrey, Victor Banerjee, Aparna Sen, Jane Booker
* Roseland, 1977, starring Teresa Wright, Lou Jacobi, Louise Kirkland, Geraldine Chaplin, Christopher Walken
* The Europeans, 1979, starring Lee Remick, Robin Ellis, Tim Woodward, Wesley Addy, Lisa Eichhorn
* The Five Forty-Eight, 1979, starring Laurence Luckinbill, Mary Beth Hurt, Laurinda Barrett
* Jane Austen in Manhattan, 1980, starring Anne Baxter, Robert Powell, Michael Wager
* Quartet, 1981, starring Isabelle Adjani, Anthony Higgins, Maggie Smith, Alan Bates
* Heat and Dust,1983 starring Christopher Cazenove, Greta Scacchi, Julian Glover, Patrick Godfrey, Shashi Kapoor, Madhur Jaffrey, Julie Christie
* The Bostonians, 1984, starring Christopher Reeve, Vanessa Redgrave, Madeleine Potter, Jessica Tandy, Barbara Bryne, Linda Hunt
A Room with a View, 1985, starring Helena Bonham Carter, Maggie Smith, Daniel Day Lewis, Judi Dench
* Maurice, 1987, starring James Wilby, Hugh Grant, Rupert Graves, Bille Whitelaw
* Slaves of New York, 1989, starring Bernadette Peters, Mary Beth Hurt, Mercedes Ruehl, Steve Buscemi, Stanley Tucci
* Mr. and Mrs. Bridge, 1990, starring Paul Newman, Joanne Woodward, Kyra Sedgwick, Robert Sean Leonard
* Howards End, 1991, starring Anthony Hopkins, Vanessa Redgrave, Emma Thompson, Helena Bonham Carter
* The Remains of the Day, 1993, starring Anthony Hopkins, Emma Thompson, James Fox, Christopher Reeve, Hugh Grant, Ben Chaplin
* Jefferson in Paris, 1995, starring Nick Nolte, Greta Scacchi, James Earl Jones, Gwyneth Paltrow
* Surviving Picasso, 1996, starring Anthony Hopkins, Natasha McElhone, Julianne Moore
* A Soldier's Daughter Never Cries, 1998, starring Kris Kristofferson, Barbara Hershey, Leelee Sobieski, Jane Birkin
* The Golden Bowl, 2001, starring Kate Beckinsale , Peter Eyre, James Fox, Anjelica Huston, Nick Nolte, Jeremy Northam, Madeleine Potter, Uma Thurman
* Le Divorce, 2003, starring Kate Hudson, Naomi Watts, Glenn Close, Leslie Caron, Stockard Channing
* The White Countess, 2005, starring Ralph Fiennes, Natasha Richardson, Vanessa Redgrave, Lynne Redgrave, Hiroyuki Sanada
* The City of Your Final Destination, 2008, based on Peter Cameron novel) starring Anthony Hopkins, Charlotte Gainsbourg, Laura Linney, Omar Metwally, Hiroyuki Sanadα (δεν έχει προβληθεί ακόμα) 
  
Σελίδες που επισκέφτηκα

http://www.tribute.ca/people/james-ivory/2439/
http://www.imdb.com/name/nm0412465/bio
http://www.hollywood.com/celebrity/194289/James_Ivory
http://www.merchantivory.com/ivory.html

2 σχόλια:

Elegance είπε...

Καλή μου Deisdaemona με μεγάλη μου χαρά διαβάζω το αφιέρωμά σου για τον κορυφαίο σκηνοθέτη James Ivory.

Πρόκειται για ένα χαρισματικό στυλίστα του σινεμά, που γοητεύει με το απαράμιλλο ύφος του.
Οι ταινίες του, εξαιρετικά ψυχογραφήματα, διακρίνονται για το τέλειο πλάσιμο των χαρακτήρων τους, για τη δραματική πλοκή τους, πάντα με κάποια δόση χιούμορ, για την πιστή ανάπλαση της εποχής, για τους θεατρικούς τους διαλόγους, τα υπέροχα, ίδια με ζωγραφικούς πίνακες πλάνα τους, όλα εξονυχιστικά προσεγμένα, μέχρι την παραμικρή λεπτομέρεια!

Ο James Ivory θεωρείται μοναδικός για τις ταινίες εποχής που μας έδωσε, ταινίες που διατηρούν και σήμερα τη λάμψη και την αξία τους αναλλοίωτες!
Ακριβώς γι' αυτό αξίζει να τον γνωρίσουμε!

Deisdaemona είπε...

Σε ευχαριστώ για το όμορφο και εύστοχό σου σχόλιο. Χαίρομαι που μοιραζόμαστε την ίδια αγάπη για αυτόν το μεγάλο σκηνοθέτη. Θα ακολουθήσουν και άλλες δημοσιεύσεις σχετικά με το έργο του και λεπτομερέστερη αναφορά στη φιλμογραφία του!!!